Du lịch về khoa học không còn là từ khóa mới khi tìm kiếm trên các trang phương tiện đại chúng hiện nay. Tại tỉnh Bình Định có thể kể đến Trung tâm Khám phá khoa học, nơi đáp ứng đủ những điều kiện để hình thành sản phẩm khoa học, góp phần phát triển cho ngành du lịch tỉnh nhà. Trung tâm được thành lập từ năm 2015 với sứ mệnh phát triển các nội dung khoa học và phổ biến khoa học đến công chúng, nhất là thế hệ trẻ. Ý tưởng đầu tiên về nơi này được khởi xướng bởi Hội Gặp gỡ Việt Nam do GS. Trần Thanh Vân làm chủ tịch. Sau đó, dự án được đầu tư bởi Trung ương và địa phương. Nằm trong khu đô thị khoa học Quy Hòa, đây được xem là điểm đến đầu tiên tại Việt Nam mà công chúng có thể vui chơi, trải nghiệm và khám phá khoa học.
Quang cảnh tổng thể của Trung tâm chụp từ trên cao xuống
Trung tâm được xây dựng trong khuôn viên 4 hecta bao gồm 02 hạng mục chính: Tòa nhà chính và Trạm quan sát thiên văn phổ thông. Trong tòa nhà chính sẽ có 07 phòng trưng bày với nhiều chủ đề khác nhau và 01 Nhà chiếu hình Vũ trụ. Các phòng trưng bày được thiết kế theo mô hình đồng tâm. Tại phòng chiếu hình vũ trụ có đường kính 12 mét, với sự hợp tác của Bảo tàng khoa học Rennes (Pháp), du khách có thể xem những đoạn phim có nội dung trực quan sinh động về rất nhiều chủ đề khoa học. Một hình ảnh đặc trưng tại đây chính là mái vòm ở phía trên của tòa nhà. Nó được ghép từ những tấm kim loại hình tam giác. Từ những mảnh ghép nhỏ, đơn giản để tạo thành những mảnh ghép lớn, có ý nghĩa phổ quát, tượng trưng cho một quá trình phổ biến trong khoa học đến với công chúng.
Đối với Trạm quan sát thiên văn phổ thông, sau khi được lắp ráp đầy đủ các thiết bị, công chúng không chỉ những ai yêu thích thiên văn mà mọi lứa tuổi đều có thể đến đây chiêm ngưỡng vẻ đẹp của các chòm sao, thiên hà, tinh vân… qua kính ngắm.
Trải qua hơn 5 năm xây dựng và hoàn thiện các hạng mục của công trình, từ giữa năm 2018 cho đến nay, Trung tâm đã đón hơn 15.000 khách tham quan. Hơn 100 mô hình đã được hoàn thiện, đa dạng về nội dung tương ứng với các chủ đề trong các phòng trưng bày, phục vụ cho quá trình tìm hiểu các kiến thức khoa học khi công chúng đến đây. Từ việc chế tạo và phát triển các mô hình khoa học trong các phòng trưng bày, Trung tâm đã hình thành và lựa chọn chuỗi các hoạt động tiêu biểu để xây dựng khung chương trình trải nghiệm khoa học dành cho học sinh các cấp. Tính đến tháng 4/2021, Trung tâm đã tổ chức thử nghiệm thành công 111 tour trải nghiệm khoa học. Các trò chơi, show khoa học được xây dựng phù hợp với từng độ tuổi của các nhóm tham gia, dựa trên cơ sở các nguyên lý cơ bản trong vật lý, hóa học, toán học… của chương trình giáo dục phổ thông.
Hoạt động trải nghiệm show khoa học tại Trung tâm
Bên cạnh đó, Trung tâm mở rộng phát triển các hoạt động STEAM (là loại hình giáo dục tích hợp 5 yếu tố Science-Khoa học, Technology-Công nghệ, Engineering-Kỹ thuật, Art-Nghệ thuật, Mathematics-Toán học) để các em tự tìm hiểu và tạo ra những sản phẩm cho riêng mình. Đây cũng là một trong những hoạt động trọng tâm trong năm 2021 mà Trung tâm hướng đến nhằm giảng dạy, rèn luyện kiến thức, kỹ năng cho học sinh thông qua các bài học theo chủ đề gắn liền với thực tế cuộc sống. Các phòng học STEAM đang dần được hoàn thiện, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất và hạ tầng; đồng thời đội ngũ nhân viên chuyên môn chuẩn bị các giáo án giảng dạy và thử nghiệm một số chủ đề trước khi mở lớp học chính thức.
Trung tâm dự kiến tổ chức trại hè từ 3-5 ngày cho các nhóm đăng ký bằng việc kết hợp các tour trải nghiệm khoa học, và hoạt động quan sát thiên văn ngoài trời. Các hoạt động dài ngày kết hợp yếu tố trí óc, vận động giúp học sinh có thêm vốn hiểu biết và phát triển kỹ năng toàn diện.
Hoạt động hướng dẫn quan sát thiên thể qua kính ngắm
Đứng trước những cơ hội tiềm năng như thế, đây cũng là thách thức bởi Trung tâm là địa điểm đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam xây dựng và phát triển loại hình này. Do đó, trong quá trình hoạt động và vận hành, không gặp ít những khó khăn bởi tính chất đặc thù về lĩnh vực hoạt động. Tuy vậy, bằng sự nhiệt huyết, gắn bó niềm đam mê khoa học và hoàn thiện hệ thống tổ chức, Trung tâm đang từng bước cố gắng trong công tác chuẩn bị các nội dung chuyên môn và phối hợp với các đơn vị như Trung tâm Vũ trụ Việt Nam, Đại học Tây Nguyên, Đại học Quy Nhơn, Tỉnh Đoàn Bình Định, Sở Du Lịch… nhằm mở rộng quan hệ hợp tác, quảng bá hình ảnh rộng rãi.
Mặc dù chưa mở cửa chính thức nhưng du khách đến với Trung tâm không chỉ trong tỉnh mà còn đến từ các tỉnh thành khác, kể cả người nước ngoài. Họ kết hợp tham quan trong các chuyến du lịch, hội nghị, hội thảo, công tác. Như vậy có thể thấy, sản phẩm khoa học mà Trung tâm đem lại có thể tận dụng và đưa vào hình thành trong du lịch MICE (Meeting-Hội họp, Incentive-Khen thưởng, Convention-Hội nghị, Exibition-Triển lãm). Từ đó, có thể khẳng định vị trí của Trung tâm Khám phá khoa học sẽ là điểm sáng, góp phần đẩy mạnh du lịch khoa học phát triển tại tỉnh Bình Định, đóng góp chung cho ngành du lịch của tỉnh.
Hoạt động bắn tên lửa nước ngoài trời
Đến với Trung tâm Khám phá khoa học, du khách không chỉ tìm hiểu các nội dung khoa học mà còn chiêm ngưỡng vẻ đẹp của toàn công trình, thu hút đến từng chi tiết trong thiết kế và kết cấu xây dựng. Như vậy đủ để thấy Trung tâm xứng đáng được lựa chọn là một trong những điểm đến trong du lịch tổng thể nói chung và du lịch MICE nói riêng.
– Oanh Trang –
